Türkiye’yi yasa boğan depremler herkesi derinden etkilenirken, bu felaketten en çok çocuklar olumsuz etkilendi. Deprem sarsıntısını bizzat yaşayan ve yıkılan binaların ortasında kalan depremzede çocukların psikolojisini iyi korumak gerekiyor. Depremde en çok etkilenenlerin başında yer alan çocuklarda uzun süreli baş dönmesi ve karın ağrısı gibi şikayetleri göz önünde bulundurmak önem taşıyor.
Uzmanlar, çocukların basit olaylardan bile kolayca etkilenebilecek bir psikolojiye sahip olduklarını söylüyor. Yıkıma yol açan depremler çocuklar üzerinde çeşitli travmalar yaratıyor. Uzman Psikolog Betül Yaman, deprem yüzünden çocuklarda kaygı bozuklukları ve depresyon gibi ciddi ruhsal hastalıkların oluşabileceğine dikkat çekti. Depremi bizzat yaşayan çocukların anne ve babasına önemli görevler düşüyor.
ÇOCUKLARDA BU BELİRTİLERE DİKKAT
Depremin yıkıcı etkisini tecrübe eden çocuklarda saldırgan davranışlar gelişebileceğini belirten Betül Yaman bazı belirtilere dikkat çekti: “Çocuklarda deprem sonrası dönemde saldırgan davranışlar, huzursuzluk, davranış değişiklikleri, aşırı hareketlilik, odaklanamama, uyku ve yeme düzenindeki bozulmalar, parmak emme ve tırnak yeme, bebeksi davranışlar, içine kapanma, fiziksel nedeni olmayan mide bulantısı, karın ağrısı, baş ağrısı, baş dönmesi gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bu tepkiler çocuk ve gençlerin deprem felaketini takip eden günlerde göstermeleri beklenen olağan tepkilerdir.”
AFET GÖRÜNTÜLERİ TRAVMA YARATABİLİR
Uzman Psikolog Betül Yaman, doğal afetlerin çocuklar üzerindeki etkilerinden bahsetti. Dünyanın güvenilir bir yer olduğuna inancımız yaşam sürecince zamanla oluştuğu için ani meydana gelen afetlerin yarattığı etkiyi özetleyen Yaman şunları söyledi: “Ani ve beklenmedik doğal afetler, bizi derinden sarsar ve dünyanın güvenilir bir yer olduğuna dair bu inancımızı zedeler. Doğal afetler öngörülemeyen, etkileyeceği alan ve etki düzeyi tahmin edilemeyen, çok fazla sayıda can ve mal kayıpları ile sonuçlanabilen doğa olaylarıdır. Dünyada ve ülkemizde her yıl birbirinden farklı doğal afetlerin yaşandığına ve bunların sonuçlarının toplumlar üzerindeki etkilerine tanıklık ediyoruz.” Travmatik tepkiler sadece afeti yaşayanlarda değil, ailelerinde, yakınlarında ve sosyal medya üzerinden maruz kalan kişilerde bile görülebiliyor.
2 HAFTADAN UZUN SÜREN ŞİKAYETLER
Uzm. Psk. Yaman, depremin yıkıcı etkisine maruz kalan çocuklarda uzun süreli değişimler meydana gelmişse uzman desteğine başvurmak gerektiğini belirtiyor: “Çocuğun veya gencin davranışlarında 2 haftadan daha uzun süren olağan dışı değişimler olduysa, yukarıda sayılan olağan tepkilerden pek çoğu bir arada gözlemleniyorsa, davranışlarındaki değişimler çok farklı durumlarda da görülüyorsa, ebeveynleri tarafından göz ardı edilmemelidir. Kendine zarar vermeye çalışıyor ya da vereceğini ifade ediyorsa, daha önceden iyi olan okul başarısında önemli ve devam eden bir düşüş gözlemleniyorsa bir uzman desteği alınması gerekir.”
