3 Mart 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe giren EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesi kapsamında şartlar net bir şekilde belli oldu. Bu kapsamda SSK’lılar yani 4/a sigorta sahibi olanlar kadınsa 20 yıl sigortalılık süresi ve en fazla 5975 prim günü, erkekse 25 yıl sigortalılık süresi ve yine en fazla 5975 prim günü ile emeklilik hakkını elde edebilecekken; Bağ-Kurlular yani 4/b sigorta sahibi olan kadınlar 7200, erkekler ise 9000 prim gününden emekli olabilecek. Sosyal güvenlik uzmanlarına göre, özellikle Bağ-Kur’da birtakım prim farklıları var.
Bağ-Kur ile SSK arasındaki primin farklı olması nedeniyle emeklilik için başka yollar arayan EYT’lilerin son 1260 gününe bakması gerektiğini söyleyen uzmanların fikirlerini bir araya getiren Akşam Gazetesi’nden Okan Güray Bülbül, bir yazı kaleme aldı. Bu yazı ile EYT’lileri uyaran Bülbül, özellikle bazı farklılıklara dikkat etmek gerektiğinin altını çizdi. İşte o farklılıklar…
“EN FAZLA 16 YIL, 7 AY VE 5 GÜN PRİMLE EMEKLİ OLABİLİYOR”
EYT’lilerin son 3,5 yılındaki sigortalarına dikkat çeken Bülbül, yazısında; “SSK'lılar ve Bağ-Kur'lular arasında emekli olmak için gerekli prim gün sayısı şartındaki bu büyük fark, Bağ-Kur'luları farklı arayışlara itiyor. Ayrıca 20 yıl SSK'lı olup son 3.5 yıldır (1261 gün) Bağ-Kur'lu çalışan da SSK'lı gibi emekli olamıyor” ifadelerini kullandı. Bağ-Kurlular için önemli uyarılarda bulunan Bülbül, şunları söyledi:
“Bağ-Kur'lular için sigortalılık süresi bir anlam ifade etmiyor. Çünkü Bağ-Kur'lunun zorunlu Bağ-Kur'luluğu durmuşsa, zaten prim ödenmiyor ve prim gün sayısı artmıyor. 25 yıl sigortalılık süresinin tamamında prim ödenmesi gereken Bağ-Kur'lu bu nedenle erkekse 9000 günü, kadınsa 7200 günü doldurmadan emekli olamıyor. Dolayısıyla Bağ-Kur'lular için sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı aynı şeyi ifade ediyor. Bağ-Kur'lu bir erkek 25 yıl, bir kadınsa 20 yıl primle emekliliğe hak kazanabilirken, SSK'lı bir erkek veya kadın en fazla 16 yıl, 7 ay ve 5 gün primle emekli olabiliyor.”
“BAĞ-KUR'LULARIN AYLIKLARI DAHA DÜŞÜK OLUYOR”
SSK ile Bağ-Kur arasındaki farkın, “SSK'lılar ile Bağ-Kur'lular arasında emeklilik için gerekli prim gün sayısının farklı olmasının temel nedeni, SSK'lıların işsizlik riskiyle karşı karşıya olmasıdır. Bağ-Kur'lu ise küçük esnaf veya şirket ortağı olarak işsizlik riskine değil, işyerlerini kapanması riskine maruz kalır ve kendi sermayesi ile iş yapar” olduğunu ifade eden Bülbül, SSK ile Bağ-Kur arasındaki farklara da dikkat çekti. SSK ile Bağ-Kur arasında prim ödenmesine ilişkin farklara değinen Bülbül, şöyle yazdı:
“SSK'lı ve Bağ-Kur'lu arasındaki temel fark, SSK'lının priminin işveren tarafından ödenmesiyken Bağ-Kur'lunun primini kendisinin ödemesidir. SSK'lı bir işçinin brüt ücretinden hesaplanan sigorta primi işçi hissesi kesilip işçiye net ücreti ödenirken, kesilen primler işveren tarafından SGK'ya aktarılıyor. Bağ-Kur'lu ise ay sonunda gelir ve giderlerden elinde kalan tutarla kendi primini ödüyor. Genellikle de Bağ-Kur'lular en alt düzeyden yani asgari ücret üzerinden kendi primlerini ödüyorlar. Bu nedenle de Bağ-Kur'luların aylıkları daha düşük oluyor.”